Jeśli Państwa dziecko zostało objęte postanowieniem sądu rodzinnego o zastosowaniu środka tymczasowego na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich, może to być dla Was trudny i niepokojący moment. Warto zrozumieć, czym są te środki, jakie mają konsekwencje i jakie kroki można podjąć, aby najlepiej wspierać swoje dziecko.

Czym Są Środki Tymczasowe Wobec Nieletnich?

Środki tymczasowe to decyzje sądu rodzinnego mające na celu zabezpieczenie prawidłowego przebiegu postępowania oraz zapewnienie opieki i wsparcia nieletniemu. Celem środków tymczasowych jest:

• Ochrona dobra nieletniego – zapewnienie bezpiecznego środowiska i wsparcia, a także przeciwdziałanie dalszej demoralizacji nieletniego lub dopuszczeniu się przez niego czynu karalnego w okresie toczącego się postępowania przed sądem rodzinnym, 
• Zapobieganie dalszym naruszeniom prawa – minimalizacja ryzyka popełnienia kolejnych czynów karalnych.
• Zabezpieczenie postępowania – umożliwienie prawidłowego przebiegu procesu resocjalizacji, czyli zebrania niezbędnych dowodów zarówno co do faktu wykazywania przejawów demoralizacji nieletniego lub dopuszczenia się czynu karalnego, gdy zachodzi obawa mataczenia, zacierania śladów, wpływania na świadków, ukrycia się nieletniego itd., jak również dla umożliwienia postawienia kompleksowej diagnozy w zakresie osobowości nieletniego, jego stanu zdrowia psychicznego czy uzależnień.

Rodzaje środków wychowawczych

Na podstawie art. 44 ww. ustawy wprowadzono katalog zamknięty środków tymczasowych, które są podzielone na dwie grupy.

Pierwsza grupa to środki niezmieniające dotychczasowego środowiska wychowawczego nieletniego:

• tymczasowy nadzór organizacji społecznej, pracodawcy albo osoby godnej zaufania,
• tymczasowy nadzór kuratora sądowego,
• tymczasowe skierowanie do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej, w tym organizacji pozarządowej, lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnim o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją,
• tymczasowe zobowiązanie rodziców albo opiekuna nieletniego do spełnienia obowiązków, jak np. poprawy warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego, a także do ścisłej współpracy ze szkołą, do której nieletni uczęszcza, z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, w tym w razie potrzeby wykonania odpowiedniej diagnozy nieletniego, oraz z podmiotem wykonującym działalność leczniczą; do współpracy z młodzieżowym ośrodkiem socjoterapii w zakresie realizacji obowiązku nauki przez nieletniego, jego socjoterapii i pomocy psychologiczno-pedagogiczne oraz do naprawienia w całości albo w części szkody wyrządzonej przez nieletniego lub do zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Druga grupa to środki zmieniające dotychczasowe środowisko wychowawcze nieletniego, wobec którego są zastosowane:

• tymczasowe umieszczenie w rodzinie zastępczej zawodowej,
• tymczasowe umieszczenie w młodzieżowym ośrodku wychowawczym,
• tymczasowe umieszczenie w okręgowym ośrodku wychowawczym,
• tymczasowe umieszczenie w zakładzie leczniczym,
• umieszczenie w schronisku dla nieletnich.

Czas Stosowania Środków Tymczasowych. Jak Długo Mogą Być Stosowane?

W art. 94 ust. 1 ustawy ustanowiono zasadę, że zastosowany wobec nieletniego środek tymczasowy trwa do czasu przystąpienia do wykonywania orzeczenia, chyba że sąd postanowi inaczej.

W przypadku pierwszej grupy środków tymczasowych (tj. środków niezmieniających dotychczasowego środowiska wychowawczego nieletniego), Sąd nie określa okresu stosowania tych środków.

W przypadku drugiej grupy środków tymczasowych (tj. środków zmieniających dotychczasowe środowisko wychowawczego nieletniego),  wówczas musi w postanowieniu o zastosowaniu tego środka określić okres, przez jaki ma być on stosowany. Okres ten nie może być dłuższy niż 3 miesiące. Okres ten liczy się już od dnia faktycznego zatrzymania nieletniego, a nie dopiero od wdrożenia danego rodzaju środka do wykonania. Sąd może przedłużyć ten pobyt na dalszy określony okres. Okres ten musi zostać w postanowieniu jednoznacznie określony, przy czym za każdym razem nie może być dłuższy niż 3 miesiące. Łącznie okres nie może przekroczyć 1 roku. Jednak, Sąd okręgowy w toku trwania sprawy może wydłużyć stosowanie środka na dalszy oznaczony okres (łącznie wykraczający poza okres 1 roku)., każdorazowo nie dłuższy jednak niż 3 miesiące.

Jakie Są Prawa Rodziców i Nieletniego?

Rodzice i nieletni mają prawo do:

• Informacji o postępowaniu – pełny wgląd w decyzje i uzasadnienia sądu.
• Reprezentacji prawnej i składania wniosków dowodowych – możliwość skorzystania z pomocy adwokata specjalizującego się w sprawach nieletnich.
• Złożenia zażalenia– możliwość zaskarżenia decyzji sądu w określonym terminie.
• Wysłuchania przez sąd – przedstawienia swojej perspektywy i okoliczności sprawy.

Praktyczne Wskazówki dla Rodziców

1. Szybka Reakcja
   Po otrzymaniu postanowienia sądu warto niezwłocznie podjąć odpowiednie działania. Termin na złożenie zażalenia jest krótki.
2. Dokładne Zapoznanie się z Dokumentami
   Przeczytajcie uważnie wszystkie dokumenty, zwracając uwagę na uzasadnienie decyzji.
3. Konsultacja z Specjalistą
   Rozważcie konsultację z adwokatem specjalizującym się w sprawach nieletnich, który pomoże zrozumieć sytuację i wskaże możliwe działania.
4. Współpraca z Kuratorem i Specjalistami
   Aktywna współpraca może pozytywnie wpłynąć na przebieg postępowania i resocjalizację dziecka.
5. Wsparcie Dla Dziecka
   Zapewnijcie dziecku wsparcie emocjonalne i zrozumienie. Pokażcie, że jesteście po jego stronie.

Podsumowanie

Sytuacja, w której dziecko zostaje objęte środkiem tymczasowym, jest niewątpliwie wyzwaniem dla całej rodziny. Znajomość praw i obowiązków, a także skorzystanie z dostępnych środków prawnych, może znacząco wpłynąć na przebieg postępowania i przyszłość dziecka.

Adwokat Jan Przemysław Kopko

Zawód adwokata wykonuję od 2010 roku. Specjalizuję się w pomocy prawnej na rzecz osób fizycznych w zakresie spraw spadkowych, spraw rodzinnych, spraw nieletnich oraz spraw zadłużeniowych. Świadczyłem pomoc prawną na rzecz ponad 1 500 Klientów, występowałem przed sądami w ponad 3 000 rozpraw sądowych i posiedzeń sądowych oraz udzieliłem kilku tysięcy porad prawnych. Brałem również aktywny udział w negocjacjach prowadzonych z przeciwnikami procesowymi, ich pełnomocnikami, a także wierzycielami i firmami windykacyjnymi.

Zapraszam do kontaktu:
Tel: 512 567 580
E-mail: przemyslaw.kopko@adwokatura.pl