Utrzymywanie kontaktów z dzieckiem jest fundamentalnym prawem każdego rodzica, niezależnie od tego, z kim dziecko na co dzień przebywa. Niestety, w praktyce zdarza się, że jedno z rodziców – najczęściej ten, z którym dziecko mieszka na stałe – może próbować ograniczyć lub utrudniać kontakty drugiego rodzica z dzieckiem. W niniejszym artykule omówimy, jak udowodnić takie działania przed sądem oraz jakie kroki prawne podjąć w celu ochrony swoich praw jako rodzica.
1. Co oznacza utrudnianie kontaktów z dzieckiem?
Utrudnianie kontaktów z dzieckiem to każde działanie jednego z rodziców, które uniemożliwia lub znacząco ogranicza możliwość drugiego rodzica do spotkań, rozmów telefonicznych czy innej formy kontaktu z dzieckiem. Może to przyjmować przeróżne formy, takie jak:
- nieprzestrzeganie ustalonego harmonogramu kontaktów – np. odmowa wydania dziecka w ustalonym terminie,
- wydawanie dziecka nieprzygotowanego do kontaktów – np. w ubraniu nie dostosowanym do pory roku,
- nieuzasadnione odwoływanie spotkań – regularne powoływanie się na w rzeczywistości nie istniejące choroby dziecka bez odpowiednich zaświadczeń lekarskich,
- utrudnianie kontaktów telefonicznych lub online – ograniczanie rozmów przez telefon, blokowanie komunikacji online a także przysłuchiwanie się rozmowie dziecka z rodzicem i ingerowanie w treść rozmowy,
- manipulowanie dzieckiem – wpajanie dziecku negatywnego wizerunku drugiego rodzica, co w założeniu ma prowadzić do niechęci dziecka do kontaktów z drugim rodzicem (a nawet samego rodzica).
2. Jakie kroki należy podjąć, aby udowodnić utrudnianie kontaktów?
Udowodnienie przed sądem, że matka (lub inny opiekun) utrudnia kontakty z dzieckiem, wymaga zgromadzenia odpowiednich dowodów. Oto możliwe działania w sprawie:
a) dokumentowanie zdarzeń
Pierwszym i najważniejszym krokiem jest systematyczne dokumentowanie wszystkich sytuacji, w których kontakty są utrudniane. Można to robić poprzez:
- prowadzenie dzienniczka kontaktów – zapisywanie dat, godzin i okoliczności, w których nie doszło do spotkania, wraz z przyczynami podanymi przez drugiego rodzica,
- zachowanie korespondencji – SMS-y, e-maile, wiadomości z aplikacji komunikacyjnych, w których rodzic odmawia kontaktu, mogą stanowić ważny dowód,
- nagrywanie rozmów telefonicznych – o ile w świetle prawa nie narusza to prywatności, warto nagrać rozmowy, w których drugi rodzic odmawia spotkania z dzieckiem. Legalne jest nagrywanie rozmowy której jest się uczestnikiem.
b) świadkowie
Zeznania świadków mogą być kluczowymi dowodami w sprawach o uregulowanie kontaktów z dzieckiem. Mogą to być osoby, które były obecne przy próbach kontaktu z dzieckiem, np. członkowie rodziny, sąsiedzi czy znajomi.
c) wnioski o opinię biegłych
W trudniejszych przypadkach można wnioskować o dopuszczenie dowodu z opinii opiniodawczych zespołów sądowych specjalistów (OZSS), którzy przeanalizują sytuację rodziny i wypowiedzą się na temat wpływu postępowania matki na dziecko oraz relację dziecka z drugim rodzicem. Dowód taki ma posłużyć Sądowi do ustalenia więzi emocjonalnej między rodzicami a dzieckiem, prawidłowości wykonywania władzy rodzicielskiej przez strony, ich predyspozycji wychowawczych oraz ustalenia kontaktów małoletnich z rodzicem.
d) wniosek o ustanowienie kuratora
Zdecydowanie warto rozważyć wnioskowanie do Sądu o ustanowienie na czas trwania postępowania nadzoru kuratora sądowego nad wykonywaniem władzy rodzicielskiej przez rodziców nad małoletnim dzieckiem.
3. Jakie działania prawne podjąć?
Jeśli matka dziecka regularnie utrudnia kontakty, możliwe są następujące kroki prawne:
a) wniosek do sądu o egzekucję kontaktów
Jeżeli rodzic nie przestrzega postanowień sądu dotyczących kontaktów z dzieckiem, można złożyć wniosek o egzekucję kontaktów. Sąd może nałożyć na matkę karę pieniężną lub inne sankcje, mające na celu wymuszenie realizacji orzeczenia.
b) zmiana orzeczenia o kontaktach
W przypadku powtarzających się problemów, warto rozważyć złożenie wniosku o zmianę orzeczenia dotyczącego kontaktów, tak aby bardziej precyzyjnie określić obowiązki obu stron.
c) wniosek o ograniczenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej
W skrajnych przypadkach, gdy utrudnianie kontaktów zagraża dobru dziecka, możliwe jest złożenie wniosku o ograniczenie lub nawet pozbawienie władzy rodzicielskiej rodzica, który dopuszcza się takich działań.
4. Jakie są konsekwencje utrudniania kontaktów?
Zgodnie z polskim prawem, utrudnianie kontaktów z dzieckiem może prowadzić do poważnych konsekwencji. Sąd może nakładać kary pieniężne, zmieniać orzeczenia dotyczące władzy rodzicielskiej. Niezastosowanie się do orzeczeń Sądu może również wpłynąć negatywnie na przyszłe postępowania związane z władzą rodzicielską.
Najpoważniejsze konsekwencje dotyczą jednak dobrostanu emocjonalnego dziecka, który przecież potrzebuje kontaktu ze strony obydwojga rodziców. Nieuzasadniony brak takiego kontaktu może w bardzo poważny sposób odbić się na stanie zdrowia psychicznego dziecka. W ferworze działań procesowych strony często zapominają o dziecku i biorą go jako swoistego zakładnika przyjętych strategii procesowych. Bardzo rzadko (żeby nie powiedzieć nigdy), takie zachowanie rodziców, pozostaje bez konsekwencji dla psychiki dziecka.
Podsumowanie
Utrudnianie kontaktów z dzieckiem przez matkę to poważne naruszenie prawa rodzica do relacji z dzieckiem ale także bardzo poważne nadużycie władzy rodzicielskiej.
W razie pytań lub potrzeby pomocy w takich sprawach, warto skonsultować się z doświadczonym adwokatem w sprawach rodzinnych, który pomoże w skutecznym dochodzeniu swoich praw przed sądem.
Zawód adwokata wykonuję od 2010 roku. Specjalizuję się w pomocy prawnej na rzecz osób fizycznych w zakresie spraw spadkowych, spraw rodzinnych, spraw nieletnich oraz spraw zadłużeniowych. Świadczyłem pomoc prawną na rzecz ponad 1 500 Klientów, występowałem przed sądami w ponad 3 000 rozpraw sądowych i posiedzeń sądowych oraz udzieliłem kilku tysięcy porad prawnych. Brałem również aktywny udział w negocjacjach prowadzonych z przeciwnikami procesowymi, ich pełnomocnikami, a także wierzycielami i firmami windykacyjnymi.
Zapraszam do kontaktu:
Tel: 512 567 580
E-mail: przemyslaw.kopko@adwokatura.pl